Stripa o Prvom svetskom ratu “Do pakla i nazad” predavača u Leskovačkoj školi stripa Marka Stojanovića predstavljen na 7. Međunarodnom festivalu istorijskog stripa u Brašovu u Rumuniji, 3. Festivalu stripa i društvenih igara Tandara mandara u Beogradu i na predstojećem 18. Novosadskom strip vikendu, u četvrtak 5.9.2024. u 10:30 u potkrovlju Leskovačkog kulturnog centra.
Međunarodni Festival istorijskog stripa u Brašovu u Rumuniji jedini je festival istorijskog stripa u Istočnoj Evropi. Ove godine se održao po sedmi put u periodu od 15. do 18. avgusta u organizaciji Regionalnog muzeja istorijskog stripa u Brašovu. Na njemu je učestovalo više desetina strip autora i izdavača iz svih krajeva Rumuniji, a jedini gost koji je ove godine pozvan van Rumunije bio je srpski strip autor Marko Stojanović.
On je pozvan da promoviše drugo izdanje stripa “Do pakla i nazad”, koji prema rečima magazina “Blic” važi za najcelovitiji strip o Prvom svetskom ratu u Srbiji. Ovom stripu je ukazana posebna čast jer je u pitanju bilo jedino strano izdanje predstavljeno na festivalu.
Promocija drugog izdanje “Do pakla i nazad održala se na otvorenom, na bini postavljenoj na centralnom gradskom trgu ispred Regionalnog istorijskog muzeja u Brašovu, a vodio ju je najpoznatiji rumunski strip teoretičar Dodo Nica. Nakon što je “Do pakla i nazad” imao svetsku premijeru u Rumuniji, održana je i srpska premijera u Beogradu. Ona se odigrala na 3. Festivalu stripa i društvenih igara Tandara mandara koji je održan u okviru paviljona “Cvjeta Zuzurić” na Kalemegdanu 31. avgusta i 1. septembra, uz bogat program sastavljen od raznih promocija, predavanja i radionica. Drugo izdanje “Do pakla i nazad” bi takođe trebalo da bude predstavljeno i u prestonici Vojvodine, tokom 18. Novosadskog strip vikenda koji će se održati 13-14. septembra u Novom Sadu.
“Do pakla i nazad –” jeste za života neostvareni projekat osnivača Leskovačke škole stripa Nikola Mitrović Kokana (1933-1997), koji je povodom stogodišnjice kraja Prvog svetskog rata 2018. napisao i uredio njegov učenik Marko Stojanović. Na stripu je sarađivalo tridesetak eminentnih srpskih autora poput Milorada Vicanovića Maze, Dražena Kovačevića, Leonida Pilipovića, Milana Drče, Dragana Stokića Rajačkog, Baneta Kerca, Sabahudina Muranovića Murana, Alekse Gajića i drugih. „Do pakla i nazad“, koji ima podnaslov “epopeja Srpske vojske u Prvom svetskom ratu” prati iskustvo srpske vojske kroz svaku od važnijih etapa njenog vojevanja, pa tako sadrži priče o Sarajevskom atentatu, upadu Austrijske vojske u Mačvu, strip posvećen Cerskoj, Kolubarskoj i bici na Mačkovom kamenu, odbrani Beograda, povlačenju preko Prokletija, proboju Solunskog fronta, povratku u Srbiju i posledicama rata koje su se vukle za njim godinama. Važno je istaknuti da o potpunoj istorijskoj tačnosti ovog stripa svedoče dva doktora istorije, dr Aleksandar Uzelc i dr Perica Hadži-Jovančić, od kojih je jedan doktorirao u Beogradu i napisao predgovor, a drugi na Kembridžu i potpisao pogovor. To je jedan od razloga zašto je naš najpoznatiji strip teoretičar Slobodan Ivkov, i ne samo on, više puta preporučio “Do pakla i nazad” za pomoćno redstvo u nastavi istorije u našoj prosveti kao “najcelovitiji stripski prikaz Prvog svetskog rata”.
Budući da se ove godine obeležava 110 godina od početka Prvog svetskog rata, strip je tokom avgusta doživeo drugo izdanje, što je velika retkost za savremeni srpski strip.
